آموزش تعمیر لامپ ال ای دی

آموزش تعمیر لامپ ال ای دی زیاد سخت نیست و نیاز به مهارت جزئی ( در حد کار با هویه و مولتی متر ) و کمی حوصله دارد و شما بعد از خواندن این مطلب می توانید این کار را انجام دهید .

ابزار لازم :

1. مولتی متر (برای اندازه گیری ولتاژ یا جریان)
2.  منبع تغذیه ( از پاور رایانه گرفته تا شارژر موبایل که ترجیحا تغذیه 12 ولت بهتر است)
3. تعداد محدودی مقاومت بین صد اهم تا یک کیلو اهم
4. تعدادی چیپ   LED ترجیحا با ولتاژ متنوع 3 – 6 – 9 – 18 – 36  ولت
5. هویه 40 الی 60 وات (مونتاژ  با دستگاه هیتر اصولی تر و تمیز تر خواهند بود اما نیاز به مهارت بیشتر دارد)

حال ببینیم اجزای مهم تشکیل دهنده لامپ های LED چه هستند :

1.  فریم (قاب) لامپ : تمامی اجزای لامپ در داخل قاب قرار می گیرند. حباب نیز نیز جزئی از قاب هست.
2. برد مدار چاپی LED ها: تمامی LED ها با سیم کشی مربوطه روی این برد نصب هستند.
3. درایور: وظیفه آن تبدیل برق قوی خانگی به برق تنظیم شده و مناسب جهت LED هست.

حال مرحله به مرحله آموزش تعمیر لامپ ال ای دی را با هم پیش می رویم :

بازکردن لامپ:

لامپ های کوچک بدون پیچ بوده و به صورت فشرده مونتاژ شده اند، قسمت های پلاستیکی این لامپ ها حین بسته شدن توسط نگه دارنده هایی از داخل قفل می شوند به راحتی میتوان با یک پیچ گوشتی 2 سو محفظه حبابی را از بدنه جدا کرد . در لامپ های بزرگتر به دلیل تولید حرارت بالا و استفاده از بدنه آلومینیومی جهت دفع حرارت، معمولا تکه های بدنه به هم پیچ شده اند.

اگر حین باز کردن محفظه پلاستیکی، نگه دارنده های آن شکسته شد مشکلی نیست؛ در موقع بستن لامپ می توانید از چسب برای استحکام بیشتر استفاده نمایید. پس از باز کردن محفظه حبابی برد LED  قابل مشاهده خواهد بود. این برد به بدنه لامپ توسط خمیر سیلیکون و پیچ ثابت شده است. معمولا وسط برد LED سوراخی ایجاد شده که سیم های درایور به برد متصل شوند .

عیب یابی:

عیب های کلی لامپ LED :

1. سوختن یا قطع شدن LED  ها (اتصال باز یا کوتاه)
2. نقص در درایور

هدف اصلی ما در این آموزش و مقاله پرداختن به مورد اول است. اما در یک پاراگراف به مورد دوم به صورت کوتاه خواهیم پرداخت . توجه داشته باشید مورد درایور احتیاج به تخصص و مهارت بیشتری در حوزه الکترونیک داشته و  خرابی آن در لامپ ها بسیار کمتر اتفاق می افتد .

سایز بندی LED  ها :

استانداردی که LED های SMD  چهارگوش برای نمایش اندازه از آن پیروی می کند در واقع همان نمایش طول و عرض در کد مربوط به LED است به طوری که طول و عرض آن به صورت یک عدد چهار رقمی با واحد دهم میلیمتر مشخص شده؛ مثلا LED SMD 3528 بیانگر این است که LED  چهارگوش و در ابعاد 3.5mm X 2.8mm می باشد. استاندارد های رایج شامل 2835-3528-3020-3030-3535-3014-4014-5050-5060-5730 و… هستند . لازم به ذکر است که بیشترین نوع LED استفاده در لامپ ها از استاندارد 5730 و 2835 می باشد. کافیست اندازه یکی از LED های لامپ سوخته خود را با کولیس یا خط کش اندازه گیری کرده و معادل آن را جهت تعویض تهیه کنید .

توجه داشته باشید که اتصال کوتاه نمودن چیپ سوخته اصلا کار درستی نیست و سایر چیپ ها به ترتیب از بین می رود.

بهترین روش برای تعمیر، جایگزین کلیه ی چیپ های قبلی با چیپ های سالم و جدید است. هر چند اگر سایر چیپ ها سالم باشد باید کلا تعویض شوند.

تست و عیب یابی درایور:

با اتصال درایور به برق و اندازه گیری ولتاژ خروجی آن می توان به سالم بودن یا نبودن درایور پی برد. معمولا درایور هایی که مدارات محافظ دارند در صورت آسیب دیدن LED  ها سالم می مانند.درایور سالم زمانی که به بار وصل نیست در خروجی خود ولتاژ DC از 50 تا 300 ولت را می تواند داشته باشد لذا در زمان تست خروجی مراقب ولتاژ بالا باشید. درایوری که خروجی آن نوسانی و یا قطع بود، ممکن است خازن های آن دچار مشکل باشد. معمولا مشکل در خازن به صورت تغییر شکل نمایان میشود که با تعویض خازن مشکل حل می شود.

درایور ها دارای مشخصه هایی هستند که هنگام تعویض باید از آنها اطلاع داشته باشید . در شکل زیر جزییات درایور نشان داده شده است؛ هر درایور جریان ثابت دارای مشخصات منحصر به فرد خود می باشد؛ یعنی ولتاژ و جریان خروجی. این مقادیر لامپ هایی که درایور آن ها جداگانه بسته بندی شده است قابل رویت می باشد. در شکل زیر پارامتر های مورد نیاز برای خرید درایور با مشخصات مشابه را می توانید مشاهده کنید. به عنوان مثال مشخصات ولتاژ جریان این درایور به شرح زیر می باشد:

7-15X1W: بیانگر این است که درایور فوق می تواند بین 7 تا 15 عدد LED  یک وات که با هم سری شده اند را جریان دهی کند.

DC 21-53V 280-300Ma: ولتاژ و جریان خروجی را مشخص می کند که در این مورد ولتاژ خروجی برای تنظیم و ثابت نگه داشتن جریان خروجی در 300 میلی آمپر، در صورت از 21 ولت تا 53 ولت تغییر می کند.

حال فرض کنیم برای این درایور به جای10 LED یک وات سری شده از LED نیم وات استفاده شود؛ چون توان LED  های جدید نصف شده است، باید  از 20 عدد به جای 10 عدد استفاده کرد. که به صورت (سری موازی) به هم متصل می شوند؛ دو ردیف 10 تایی سری شده که در نهایت با هم موازی می شوند.

اما اگر درایور لامپ فاقد مشخصات بود اینجا کمی تجربه فنی لازم است . به سراغ برد LED بروید؛ یکی از LED ها را با منبع تغذیه ای که دارید و یک مقاومت سری شده با یک سر آن روشن کنید. اگر منبع تغذیه قابل تنظیم دارید احتیاجی به مقاومت نیست. با فرض داشتن منبع تغذیه متغیر و اتصال آن به دو سر LED با رعایت قطب مثبت و منفی شروع به افزایش ولتاژ کنید؛ ولتاژی که در آن LED به نور حداکثر خود برسد، ولتاژ بایاسLED می گویند. این ولتاژ در پله های 3-6-9-18-36 ولت است. در یکی از این ولتاژ ها که LED  پرنور شده است، جریان آن را اندازه گیری کنید مثلا فرض کنیم ولتاژ روشن شدن 9 ولت و جریان گذرنده 50 میلی آمپر باشد.

تمامی LED های سوخته یک از دو رفتار زیر را دارند:

1. ال ای دی سوخته، اتصال کوتاه شده باشد (پایه های آن پس از سوختن به هم وصل شده باشد)
2. ال ای دی سوخته، قطع شده باشد.(در این صورت برقی از آن عبور نمی کند)

روش تشخیص این دو رفتار بسیار ساده است ، برای مورد اول مولتی متر را بر روی تست بوق قرار داده و دو سیم آنرا به دو پایه LED  متصل نمایید. اگر بوق زد یعنی یقینا سوخته و اتصال کوتاه هست.

برای مورد دوم منبع تغذیه خود را به ال ای دی با یک مقاومت متصل نمایید ولتاژ را با آرامی از 3 الی 36 ولت و یا 37 ولت افزایش دهید اگر ال ای دی روشن نشد، مورد دوم  رخ داده است این LED یقینا سوخته و اتصال باز شده هست. حتما مجدد با برعکس کردن تغذیه تست فرمایید تا اگر قطب ها را اشتباه زده اید، مجدد بررسی شود. مرحله ی بعدی تعویض ال ای دی هست.

در صورتیکه قصد تعمیر لامپ های ال ای دی به صورت حرفه ای را دارید میتوانید از دستگاه تستر حرفه ای ال ای دی استفاده نمایید. این دستگاه همه نوع ال ای دی را با هر آرایش و ولتاژ و جریانی تست میکنند.

روش تعویض چیپ:

در ابتدای مقاله هم گفتیم که ال ای دی گرمای تولیدی دارند که این گرما می بایست از طریق برد آلومینیومی به بدنه فلزی منتقل گردد. این موضوع کمی کار تعویض چیپ ال ای دی را سخت خواهند کرد زیرا برد های آلومینیومی سریع تر از برد های عادی خنک می شوند و کف ال ای دی می بایست کامل به برد آلومینیومی بچسبد و فضایی بین آنها نباشد تا حرارت به خوبی به آلومینیوم منتقل شود.  برای مورد اول میتوانید برد را روی سطح گرمی قرار داده و دمای آنرا روی 60 تا 70 درجه تنظیم نمایید سپس عمل لحیم کاری را انجام دهید. برای مورد دوم باید هنگام لحیم کاری مقداری لبه های ال ای دی را به برد فشار دهید. البته قبل از آن باید کلیه قلع های برد تمیز شده و محل اتصال ال ای دی به برد سطحی صاف داشته باشد. راه حل دوم استفاده از مقدار کمی خمیر سیلیکون هست، مقدار خمیر بسیار ناچیز بوده و باید با دقت تنظیم گردد تا به پایه ها تماس نداشته باشد. راه حل سوم مونتاژ با شابلون خمیر قلع هست که با هیتر، خمیر قلع و شابلون انجام میگردد و بیشترین کیفیت مونتاژ را داراست.

جهت تعویض حرفه ای تر و سریع تر چیپ ها می توانید از المنت تعویض چیپ استفاده کنید.